Tuy có giá trị cao nhưng không phải lá tía tô nào cũng được xuất khẩu. Theo các chuyên gia ở đây, lá xuất khẩu được là lá thứ 7 của cây, các lá trước đó đều bỏ đi, không sử dụng được.

Mới đây, thông tin lô hàng lá tía tô đầu tiên của Việt Nam được xuất khẩu sang Nhật Bản giá bán mỗi chiếc lá tía tô vào nhà hàng là 500-700 đồng/lá khiến nhiều người xôn xao.
Tuy nhiên, thực tế, không phải lá tía tô nào, trồng ở vùng nào cũng có giá bán như vậy. Chỉ có lá tía tô ở thôn Ngọc Khám, xã Lâm Thao, huyện Lương Tài được Tập đoàn May Hồ Gươm lựa chọn là nơi để sản xuất mô hình tía tô xanh xuất khẩu sang Nhật Bản mới có giá như trên.
Toàn bộ hệ thống nhập khẩu từ Nhật Bản
Trước đây, khu vực trồng lá tía tô là bãi sình lầy, cỏ cao đến bụng người, không có đường giao thông được cứng hóa, nằm cách xa trung tâm xã. Xác định đây là nơi để sản xuất, đơn vị đã mời các chuyên gia về lấy mẫu, phân tích cụ thể hàm lượng các chất trong đất, phân tích mẫu nước, không khí… xung quanh để xác định khả năng phát triển.
Bắt đầu từ tháng 5/2017, Trang trại tía tô Lương Tài, Bắc Ninh bắt đầu được xây dựng các khung nhà nilon, tuyển chọn, đào tạo nhân lực, huấn luyện quy trình cho người lao động từ khi làm đất cho tới chăm sóc, thu hái, bảo quản, tuyển chọn lá, đóng gói…
Trang trại có diện tích 11,3 ha, với tổng số vốn khoảng 150 tỷ đồng. Trong đó 8,2 ha diện tích dành để xây dựng 12 nhà kính rộng từ 0,5-1,2 ha, còn lại là các công trình phụ trợ khác, như: nhà xưởng, ao hồ, đường đi, cây xanh…
Ông Nguyễn Văn Bình, Quản lý dự án nông nghiệp công nghệ cao – Trang trại tía tô Lương Tài, Bắc Ninh cho biết điểm đặc biệt đầu tiên là toàn bộ hệ thống, trang thiết bị, vật tư đều phải nhập khẩu từ… Nhật Bản. Đáng chú ý là loại nilon được dùng để che phủ diện tích cây trồng được thiết kế thấm hơi nước một chiều.
Các loại giấy, đèn bắt côn trùng, đèn giúp cây sinh trưởng, hệ thống quạt gió… cũng đều nhập từ Nhật. Chỉ có duy nhất… gà và ếch, nhái là có xuất xứ từ Việt Nam trong các khu vực trồng cây tía tô. Theo quy định ở đây, mỗi vườn phải có hàng chục con gà được thả bên trong. Ngoài ra, bắt buộc phải thả khoảng hơn chục con ếch hoặc nhái để làm thiên địch.
Chế độ chăm sóc cây tía tô ở đây cũng rất khác biệt. Loại tía tô này có màu xanh, hương vị thơm mát được dùng chủ yếu để ăn sống ở Nhật Bản và Hàn Quốc. Chính vì thế, cây trồng luôn ở tình trạng được bảo vệ nghiêm ngặt. Không có thuốc bảo vệ thực vật, chủ yếu dùng các loại phân hữu cơ và thường xuyên phun thuốc tiệt trùng. Nhiệt độ, độ ẩm luôn được kiểm tra thường xuyên và duy trì ổn định. Các thông số về nguồn nước, môi trường, vi khuẩn được lấy mẫu và phân tích hàng tuần.
Lá xuất khẩu được là lá thứ 7 của cây, các lá trước đều không sử dụng
Tuy có giá trị cao nhưng không phải lá tía tô nào cũng được xuất khẩu. Theo các chuyên gia ở đây, lá xuất khẩu được là lá thứ 7 của cây, các lá trước đó đều bỏ đi, không sử dụng được. Hiện nay, có 3 kích cỡ lá được người Nhật ưa dùng và trang trại ở Việt Nam phải bảo đảm đúng kích cỡ này để thu hái. Khi thu hoạch, các lá tía tô phải thu hoạch đúng ngày tuổi và có kích cỡ đều tăm tắp giống nhau, không được rách, nát. Nếu để quá lứa phải hái bỏ các lá đó đi.
Cây tía tô này không trồng được ở điều kiện bình thường của đồng đất Việt Nam, chỉ sau khoảng hơn chục ngày khi được đưa ra ngoài, cây có hiện tượng quăn lá, còi cọc, không phát triển được. Bên cạnh chế độ chăm sóc là chế độ tuyển chọn lá, bảo quản nghiêm ngặt và hoàn toàn vô trùng cho đến tận các bàn ăn ở đất nước mặt trời mọc.
Thông thường, các lá tía tô mất khoảng thời gian từ khi rời cây đến các bàn ăn của người Nhật là khoảng hơn 24 giờ đồng hồ, hoàn toàn đi bằng đường hàng không và được lên lịch cả tháng trời.
Câu chuyện lá tía tô cho thấy tiềm năng rất lớn cho nông sản Việt Nam vào thị trường Nhật Bản khi chuẩn hoá được theo đúng quy trình và yêu cầu khách hàng. Hiện nay, năng lực sản xuất của Việt Nam khá tốt với 11 nông sản (lúa gạo, cá tra, cà phê, tôm…) có năng suất dẫn đầu thế giới tuy nhiên chất lượng và khâu chế biến, tiêu thụ còn rất yếu. Nói cách khác là chúng ta vẫn quen bán cái mình có mà chưa sản xuất được sản phẩm theo yêu cầu của thị trường.
Theo Tú An/ Phapluatnet.vn